Job van Schaik, cultuurjournalist Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant ging in gesprek met artistiek leider Marcel Mandos over het nieuwe concertseizoen.
Het NNO koppelt Beethoven aan Noisia en brengt een eerbetoon aan Avicii
Het Noord Nederlands Orkest staat in het seizoen 2019-2020 uitgebreid stil bij Ludwig van Beethoven. De componist staat volgend seizoen centraal bij vijf concerten. In een daarvan speelt Noisia’s Thijs de Vlieger een belangrijke bijrol.
,,Alle orkesten zullen volgend seizoen veel Beethoven spelen”, zegt Marcel Mandos, de artistiek leider en programmeur van het orkest. ,,In 2020 wordt zijn 250ste geboortejaar herdacht. En Beethoven is een van de belangwekkendste componisten uit de West-Europese cultuurgeschiedenis.”
‘Hoogmis voor de democratie’
Beethoven is meer dan muziek, betoogt Mandos. ,,Hij was een van de eerste Europeanen, die opriep tot verbroedering en verbinding. En volgend jaar is het ook 75 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Die twee gegevens verbinden wij als NNO door een maatschappelijke wending aan onze concerten te geven. Ik denk dat we ons daarmee onderscheiden van andere symfonieorkesten.”
Dat gebeurt door twee projecten te koppelen aan concerten waarop Beethovens Derde en Negende symfonie zullen klinken, legt Mandos uit. ,,Zijn Negende symfonie is een power speech, een draai om de oren van pessimisten. Het is een symfonie over humaniteit, die positieve kracht uitstraalt. Niet voor niets vormt een deel ervan het Europese volkslied. Het is een hoogmis voor de democratie in zeer directe taal, die door iedereen begrepen kan worden.”
Bestaat vrijheid nog?
Daarom gaat het NNO jonge singer-songwriters uit de drie noordelijke provincies vragen om liedjes te schrijven over vrijheid en democratie. ,,Bestaat vrijheid nog? Zo vanzelfsprekend is het niet meer. Wat te denken van de ontwikkelingen in Hongarije, Turkije of Polen? En ook in Nederland zien we dat de onderlinge tolerantie rap afneemt.” De makers van de tien beste songs volgen in de aanloop naar het concert een uitgebreid coachingstraject.
Net als tijdens een soortgelijk project rond Brittens War Requiem, vorig seizoen, is gekozen voor jonge popmusici in plaats van klassiek georiënteerde muziekmakers.
Mandos: ,,Beethoven schreef muziek die voor de luisteraars in zijn tijd verstaanbaar was. Jammer genoeg wordt de meeste actuele, moderne muziek van tegenwoordig niet meer begrepen door het grote publiek, met uitzondering van de zogenaamde ‘nieuwe spiritualiteit’ en minimal music.”
Thijs de Vlieger maakt compositie
Ook in het concert rond Beethovens Derde symfonie, de Eroica, zal verstaanbare nieuwe muziek klinken, zegt Mandos. ,,We hebben Thijs de Vlieger van het Groningse drum-‘n-bass-trio Noisia gevraagd een stuk voor ons te componeren. Het wordt een werk voor hemzelf en orkest.”
Daarnaast wordt Beethovens Derde gekoppeld aan muziek van minimalist Steve Reich. Het concert zal worden geopend door het Groningse kunstenaarscollectief ZuHause. ,,Dat maakt een project over de ‘misfits’ van Europa: de mensen die buiten de boot vallen.”
Op drie andere concerten klinken Beethovens Vijfde Pianoconcert, de Zesde symfonie en de Leonore Ouverture no.3. Maar het NNO speelt in het seizoen 2019-2020 natuurlijk niet alleen Beethoven.
Mahler, Bruckner en Capuçon
Er staan ook twee Mahler-symfonieën op het programma (de Vierde en de Negende), de monumentale Achtste symfonie van Bruckner, Sjeherazade van Rimsky-Korsakov, Bachs Weihnachtsoratorium en Matthäus Passion, en symfonieën van Brahms, Roussel, Tsjaikovski en Dvorák.
De meest in het oog springende solisten volgend seizoen zijn Renaud Capuçon (die het Vioolconcert van Tsjaikovski speelt), Simone Lamsma (Eerste vioolconcert Sjostakovitsj), Katia en Marielle Labèque (Poulencs Concert voor twee piano’s en orkest), Jean-Efflam Bavouzet (Vijfde pianoconcert Beethoven) en sopraan Adina Aaron, die de Nieuwsjaarsconcerten opluistert.
Eerbetoon aan overleden dj Avicii
Zoals gebruikelijk brengt het NNO ook weer een reeks concerten waarin wordt afgeweken van de gebaande klassieke paden. Meest in het oog springend is het symfonische eerbetoon aan de vorig jaar overleden dj Avicii.
,,Avicii heeft heel wat teweeg gebracht”, zegt Mandos. ,,Bovendien schreef hij gewoon goede muziek, die compositorisch van hoge kwaliteit is. En het zijn liedjes, die zich goed laten arrangeren.” Anneke van Giersbergen en Niels Geusebroek verzorgen de vocalen.
Naast filmmuziek wordt er ook weer een concert aan muziek voor games gewijd. ,,Dat was twee jaar geleden een succes”, zegt Mandos. ,,De zaal was niet stampvol, maar er zaten wel 500 nieuwe bezoekers in de zaal. Die willen we proberen vast te houden.”
Goran Bregovic en de Europese gedachte
Ook Goran Bregovic en zijn Wedding and Funeral Ensemble gaan op herhaling bij het NNO, met een concert waarin christelijke, joodse en moslimmuziek wordt gecombineerd. Mandos: ,,Ook dat past bij de Europese gedachte die we als orkest willen uitstralen, waarin mensen met verschillende achtergronden samenleven en elkaar in hun waarde laten.”
In Leeuwarden wordt met twee ‘community-projecten’ in januari 2020 een vervolg gegeven aan LF2018. Er komt een scratch-concert voor amateurzangers rond Mozarts Requiem. En een week later staat de HaFaBra centraal in een concert waarin Johan de Meij het orkest dirigeert bij de uitvoering van zijn eigen werk, maar waaraan ook Soli Brass en het Noord Nederlands Jeugd Orkest meedoen.
Tekst: Job van Schaik in het Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant, 11 mei 2019 | Foto: Grotografie
