Op deze pagina vind je informatie over het concert Das Lied von der Erde. Dit is de vervanger van het programmaboekje dat je altijd bij concerten uitgereikt kreeg. Op deze manier krijg je toch achtergrondinformatie en de setlist van de te spelen werken en nummers. Veel plezier met het luisteren naar uitzending van de Das Lied von der Erde!
Op het programma
Max Knigge (1984)
Maria Louise was here (2021)
Gustav Mahler (1860-1911)
Das Lied von der Erde (1908-09)
Das Trinklied vom Jammer der Erde
Der Einsame im Herbst
Von der Jugend
Von der Schönheit
Der Trunkene im Frühling
Abschied
Max Knigge: Maria Louise was here
Max Knigge behoort tot de jonge generatie componisten die zichzelf geen stijlbeperkingen oplegt. Zo´n vijftien jaar geleden, tijdens zijn conservatoriumstudie, was er nog een zekere dwang tot moderniteit: nieuwe muziek moest atonaal en abstract zijn. ´Maar´, vertelt hij, ´nog tijdens mijn opleiding zag ik dat veranderen. Ineens mocht er veel meer. Nu is er gelukkig geen smaakpolitie meer.´
Knigge benutzijn vrijheid optimaal. Geïnspireerd door bijna alle denkbare muziekgenres probeert hij in elke compositie iets nieuws te doen, zolang het maar expressief is – of, zoals hij zelf zegt, ´emotioneel geladen zonder sentimentaliteit.´ Bijna al zijn stukken worden dan ook gekenmerkt door markante, doorlopende melodielijnen.
Voor een visueel spektakel in het Keramiekmuseum Princessehof te Leeuwarden componeerde hij in 2021 Maria Louise was here. Filmregisseur Jos van Kan maakte beelden bij Knigges muziek – een omgekeerde werkwijze is gebruikelijker – met als uitgangspunt het bewogen leven van Maria Louise van Hessen-Kassel, een vroegere Princessehof-bewoonster en voorouder van onze huidige koning. Als twintiger moest zij het bestuur van de noordelijke provincies combineren met het moederschap en diverse andere maatschappelijke functies.
Om deze krachtdadige vrouw te portretteren schreef Knigge muziek met herkenbare emoties, ingeleid door knipoog naar de typische ´galante stijl´ uit de achttiende eeuw – de periode van Maria Louise, dus. Knigge: ´Er zit van alles in. Na dat klassieke intro reis je door diverse stijlen en genres naar het heden. Er zit een wals in, en een soort begrafenisfanfare. Soms voelde het alsof ik muziek voor een ballet schreef.´
Gustav Mahler: Das Lied von der Erde
Gustav Mahler maakte van zijn hart geen moordkuil. In zijn symfonieën liet hij het publiek diep in zijn ziel kijken. Teglijkertijd hield hij een spiegel voor, want zijn vaak heftige emoties – uitgelatenheid, twijfel, angst, treurnis – zijn herkenbaar voor iedereen. Door de jaren heen werd zijn gemoed niet vrolijker, en Das Lied von der Erde – die je qua vorm en omvang eigenlijk tot de symfonieën kunt rekenen – geeft een dramatisch beeld van wat er in de achtenveertig jaar oude componist omging. Het fatalistische drinklied aan het begin zet de toon: hier zuipt iemand niet voor zijn lol, maar om te ontsnapping te zoeken aan een ondraaglijke realiteit.
Kort tevoren was Mahler (in zijn eigen woorden) ´in één klap alles kwijtgeraakt wat me maakte tot wat ik was, en ik moet mijn weg opnieuw zoeken alsof ik pas geboren ben.´ Jodenhaat had hem van zijn chefdirigentschap in Wenen beroofd, zijn vijfjarige dochter was gestorven en bij hemzelf was een ernstige hartkwaal geconstateerd – en dat zijn huwelijk verre van stabiel was werd ook steeds duidelijker.
Das Lied von der Erde ontstond in de dennenbossen van Tirol waar de componist zich teruggetrokken had. Verdere ontsnapping bood een bundel van Chinese gedichten, vrij vertaald door de Duitse dichter Hans Bethge. Naast de natuur was poëzie Mahlers grootste inspiratiebron, en deze gedichten vormden een combinatie daarvan: ze bezingen de seizoenen en de mens – met de nadruk op verval. De titels, met hun verwijzijngen naar de herfst en enzaamheid, zijn duidelijk genoeg. En toch laat Mahler hier en daar de zon doorbreken. Het lied Von der Jugend heeft de verwachte speelsheid en zit vol lente-achtige vogelgeluidjes, en in Von der Schönheit flirt Mahler (zoals hij vaker deed) met Oostenrijkse volksmuziek. Maar die twee episodes zijn terugblikken op een voorbije tijd; de muziek koerst af op een onvermijdelijk afscheid.
Het NNO bestaat uit zo’n 75 vaste orkestleden van verschillende nationaliteiten. We bieden ook ruimte aan jong talent en hebben de afgelopen jaren veel jonge musici mogen verwelkomen. Klik hier om te kijken welke musici er spelen in het NNO.
Het NNO heeft een enthousiaste vriendenvereniging die bij ons het verschil maakt. Dankzij hun financiële bijdrage is er ruimte voor educatie en speciale projecten. Als Vriend van het NNO blijft u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en ontvangt u meerdere voordelen. Wilt u meer informatie over onze Vrienden? Kijk dan hier voor meer informatie.
Het Noord Nederlands Orkest creëert met jouw hulp al decennialang schitterende muzikale werken met de steun van bezoekers en het bedrijfsleven. Weten hoe jij het NNO kunt steunen, zodat concerten zoals Symphonic Jazz blijven bestaan? Kijk dan hier voor meer informatie.
