Stabat Mater

 Dvořáks ontroerende ode aan een treurende moeder.

In februari 1876 begon Antonín Dvořák aan de compositie van zijn Stabat Mater, nadat hij enkele maanden eerder zijn dochter Josefa had verloren. Toen hij het werk op 13 november 1877 voltooide, had hij inmiddels zijn andere twee kinderen ook al naar het graf moeten brengen. Het was met dit werk dat Dvořák enkele jaren later zijn internationale doorbraak als componist beleefde.

‘Stabat mater dolorosa’ (‘De treurende moeder stond’) is de eerste regel van een Latijns middeleeuws gedicht in strofen van drie regels, waarin het leed van moeder Maria aan de voet van het kruis om haar gekruisigde Zoon wordt beschreven. Het is natuurlijk alleszins begrijpelijk dat een gelovige componist in de rooms-katholieke traditie deze tekst, waarin de pijn van een rouwende ouder om haar kind onder woorden wordt gebracht, aangrijpt om zijn eigen verdriet muzikaal stem te geven. Uit het verdriet kwam echter nieuw leven voort: de eerste uitvoering van Dvořáks diep persoonlijke Stabat Mater buiten Tsjechië legde het fundament voor zijn internationale reputatie.