De Lawei: Samenspel van verbinding, educatie en cultuur

Tekst: Sanne Plantinga | Beeld: Mariska de Groot

Want dát is, zo benadrukken Elly en Inge, de visie van De Lawei: “We willen een theater voor iedereen zijn, met aandacht voor alle genres, doelgroepen en leeftijden. Diversiteit, inclusiviteit, en toegankelijkheid zijn kernwaarden in het beleid.”

Langere betrokkenheid
Elly van der Goot is sinds begin 2023 directeur van De Lawei. Met een achtergrond als interim in verschillende culturele functies vanuit haar eigen organisatieadviesbureau, kent Elly het culturele veld in het Noorden goed. “Werken als interim is vluchtig en dat ging na verloop van tijd schuren”, vertelt ze. Om langjarig te kunnen bouwen, koos ze bewust voor een vaste functie bij De Lawei. “Ik ken De Lawei goed vanuit eerdere werkzaamheden. Het is een prachtige organisatie die de volle breedte van cultuur bestrijkt: theater, film, educatie, het eigen productiehuis, openluchtfestival Simmerdeis, beeldende kunst, maar ook met de meer zakelijke takken, zoals evenementen en een horeca-afdeling. Toen ik hoorde dat de directeur met pensioen zou gaan, heb ik gesolliciteerd. Gelukkig was de klik met de raad van toezicht wederzijds.”

Een onderwerp wat Elly na aan het hart ligt, is het bouwen aan een toegankelijke en diverse culturele omgeving. Ze benadrukt het belang van het betrekken van nieuwe doelgroepen en het verjongen van het publiek. “We durven net iets meer dan het gemiddelde theater,” zegt Elly, “en we willen drempels wegnemen door zowel binnen als buiten het theater kansen te bieden en samenwerkingen aan te gaan. We krijgen grote producties naar Drachten, maar hebben ook een eigen productiehuis. We brengen jonge artiesten en professionele artiesten samen en zijn verbindend op alle niveaus.”

Divers, inclusief en toegankelijk
Dit doet ze onder andere samen met Inge Imelman, die al ruim twintig jaar bij De Lawei werkt. In haar functie als Hoofd Programmering is Inge verantwoordelijk voor de artistieke inhoud van alles wat op het podium van De Lawei plaatsvindt. “Zoals opera, mime, klassieke muziek, jeugdtheater en cabaret”, legt ze uit. “Daarnaast hebben we bij De Lawei ook programmeurs voor het filmprogramma en de beeldende kunst. De beleidslijnen bewaken we samen. Daarom let ik bij de programmering op of het aanbod klopt bij het theater dat we willen zijn en waar de focus ligt.”

“We willen een theater zijn voor iedereen”, vervolgt Inge. “Niet alleen voor de bezoekers, maar ook voor de makers. We vinden het belangrijk om jong talent de ruimte te geven. Beginnende makers moeten kilometers kunnen maken, kunnen experimenteren en fouten kunnen maken. Niet alleen, maar samen met mensen die naar je voorstelling komen.”

Gewaardeerde samenwerking
Naast de nieuwe makers die regelmatig een podium krijgen bij De Lawei, zijn er ook samenwerkingen die al tientallen jaren teruggaan. Zoals die met het NNO. En hoewel het NNO niet het vaste huisorkest is van De Lawei, wordt de samenwerking zeer gewaardeerd: “Er zijn meer partijen die gastoptredens geven in De Lawei, maar het NNO is meer dan een gast”, lacht Elly. “Het orkest is een integraal onderdeel van onze programmering.”

“De samenwerking met het NNO was er al ver voordat ik bij De Lawei werkte”, vult Inge aan. “Onze grote zaal heeft een fantastische akoestiek. Er is tijdens de verbouwing in 1985 zelfs rekening gehouden met het feit dat er een groot symfonieorkest zoals het NNO moet kunnen spelen.” 

Bij de concerten die het NNO speelt in De Lawei heeft ook artistiek leider Marcel Mandos een rol. “Marcel maakt een selectie van stukken die het best bij ons passen. Klassieke stukken van Mozart, maar ook de vernieuwende concerten, zoals de film- en gamemuziek. Dan hoeven we het klassieke niet los te laten, maar spreken we tegelijkertijd een ander publiek aan. Ook het jaarlijkse Pieter Roelf Jeugdconcert wordt hier gegeven. Daar ligt nog een wens van mijn kant”, benadrukt Inge, “om een nog betere aansluiting met het orkest te hebben op het gebied van cultuureducatie.”

Binnen én buiten het theater
Cultuureducatie is een belangrijke pijler bij De Lawei. Niet alleen in de programmering, maar in het hele beleid. Zo is er ook ruimte voor cultuureducatie op scholen en in wijken, legt Inge uit. “Daarmee bereiken we iedereen! Arm, rijk, geboren in Friesland of niet, verschillende opleidingsniveaus en alle leeftijden. We komen alle kinderen van de gemeente Smallingerland tegen en hopen daarmee ook hun ouders te bereiken.”

“Met onze educatie- en participatieprojecten willen we zoveel mogelijk mensen bereiken”, vult Elly aan. “We bereiken tienduizend jongeren met activiteiten op scholen. Daarnaast organiseren we onder meer een kidsweek tijdens de vakantie, werken we samen met sociale partners en specifieke doelgroepen aan voorstellingen en activiteiten binnen en buiten De Lawei en is er ons gratis toegankelijk openluchtfestival Simmerdeis, waar Inge artistiek leider van is. We willen niet alleen in het theater de drempel zo laag mogelijk maken, maar ook buiten het theater.”